معاونت فرهنگی مدرسه ی علمیّه الزهرا (سلام الله علیها)آزادشهر

خداوند خلاف حسن ظن بنده ای که به رأفت و رحمتش امید دارد، رفتار نمی کند، گفت: خداوند متعال بندگان گنهکار را به توبه دعوت کرده و وعده بخشش به آنان داده است.

«یَا رَبِّ هَذَا مَقَامُ مَنْ لاذَ بِکَ وَ اسْتَجَارَ بِکَرَمِکَ وَ أَلِفَ إِحْسَانَکَ وَ نِعَمَکَ وَ أَنْتَ الْجَوَادُ الَّذِی لا یَضِیقُ عَفْوُکَ وَ لا یَنْقُصُ فَضْلُکَ وَ لا تَقِلُّ رَحْمَتُکَ وَ قَدْ تَوَثَّقْنَا مِنْکَ بِالصَّفْحِ الْقَدِیمِ وَ الْفَضْلِ الْعَظِیمِ، وَ الرَّحْمَةِ الْوَاسِعَةِ أَ فَتَرَاکَ [تُرَاکَ‏] یَا رَبِّ تُخْلِفُ ظُنُونَنَا أَوْ تُخَیِّبُ آمَالَنَا کَلا یَا کَرِیمُ فَلَیْسَ هَذَا ظَنَّنَا بِکَ وَ لا هَذَا فِیکَ طَمَعَنَا یَا رَبِّ إِنَّ لَنَا فِیکَ أَمَلا طَوِیلا کَثِیرا إِنَّ لَنَا فِیکَ رَجَاءً عَظِیما عَصَیْنَاکَ وَ نَحْنُ نَرْجُو أَنْ تَسْتُرَ عَلَیْنَا وَ دَعَوْنَاکَ وَ نَحْنُ نَرْجُو أَنْ تَسْتَجِیبَ لَنَا فَحَقِّقْ رَجَاءَنَا؛ پروردگارا این است جایگاه کسی‏که به پناهت آمد،و به کرمت پناهنده گشت،و به احسان و نعمتهایت الفت جست،تویی آن سخاوتمندی که گذشتت به تنگی نمی‏رسد،و احسانت‏کاهش نمی‏پذیرد،و رحمتت کم نمی‏شود،و به یقین از چشم‏پوشی دیرینت،و فضل‏بزرگت، و رحمت گسترده‏ات اعتماد نمودیم،آیا ممکن است پروردگارا برخلاف گمانهای ما به خویش رفتار کنی،یا آرزوهایمان را نسبت به رحمتت نومید سازی‏هرگز ای بزرگوار،چنین گمانی به تو نیست،و طمع ما درباره تو این چنین نمی‏باشد،پروردگارا،ما را درباره تو آروزی طولانی بسیاری است،ما را در حق تو امید بزرگی است،از تو نافرمانی کردیم و حال آنکه امیدواریم گناه را بر ما بپوشانی،و تو را خواندیم،و امیدواریم که بر ما اجابت‏ کنی.»

تفسیر وشرح  آیت الله فقه یزدی

اینجا لحن در دعا عوض می‌شود و مانند دعای مجیر (اجرنا من النار یا مجیر)، بنده در پناه خدا قرار می‌گیرد.

وی با اشاره به فراز «یَا رَبِّ هَذَا مَقَامُ مَنْ لاذَ بِکَ وَ اسْتَجَارَ بِکَرَمِکَ…»، اظهار کرد: بنده به خدا پناه می‌برد، کرم خدا را واسطه پناهندگی خود قرار می‌دهد و از خدا می‌خواهد که عذابش نکند، پناهندگی به خداوند متعال مقام بسیار والایی است که معصومین‌(ع) و بسیاری از بزرگان دین به این مقام رسیده‌اند.

پناهنده شدن به خدا همان گرویدن و وصل شدن به ذات اقدس الهی است که اگر کسی بتواند در مقام پناهندگی به خدا قرار گیرد، به مقام بسیار ارزشمندی رسیده است؛ همه بندگان مؤمن در دعاهایشان از خداوند می‌خواهند که به این مقام با عظمت برسند.

وقتی خداوند به بنده خود لطف می‌کند، گناهان او را می‌بخشد، از عذاب سخت دوزخ نجاتش می‌دهد و او را به مقام قرب خود نزدیک می‌کند، بنده در پناه رب متعال قرار می‌گیرد، این مقام بسیار بزرگی است که تنها به واسطه کرم الهی حاصل می‌شود و جز احسان و نعمت الهی نیست.

پناه دادن به بندگان را تنها شامل افراد مؤمن ندانست و با بیان اینکه خداوند به انسان‌های گنهکار نیز احسان می‌کند و آنان را در پناه انس و محبت خود قرار می‌دهد،خداوند جواد است و جود و بخشش او فراگیر، بخشنده‌ای است که هرگز عفو او تنگ نمی‌شود.

فضل خداوند متعال هیچ‌وقت کم و ناقص نمی‌شود، رحمت و عنایت او کم و کاستی پیدا نمی‌کند، گفت: همان‌طور که در فرازهای پیشین اشاره شد، یکی از صفات خداوند متعال احسان قدیم است به این معنا که از گذشته و از دوران طفولیت به بندگان احسان کرده است؛ خداوندی که چنین فاضل و دارای رحمت‌الواسعه است، هرگز بنده‌اش را فراموش نمی‌کند.

رحمت خداوندی همه را فرا می‌گیرد، آیا ممکن است، بنده‌ای که به خدا گمان خوب دارد، اما این گمان خلاف درآید؟ خداوندا گمان ما این است که ما را می‌بخشی و از در خانه‌ات رد نمی‌کنی، آیا تو می‌بینی یا من می‌بینم که اینگونه نشود؟

وقتی در اینجا از لفظ تو می‌بینی یا من می‌بینم استفاده می‌شود، شاید به یکی از صفت‌های خداوند متعال برگردد، به این معنا که تو هرگز نمی‌بینی که ظن ما خلاف شود یا من هرگز نمی‌بینم و هرگز این دیدگاه را ندارم که تو بر خلاف ظن من و آنچه گمان خوب دارم، رفتار کنی و یا آرزوهای ما را وابگذاری، بی‌ارزش و محو کنی.

بندگان به ویژه مؤمنان از خداوند متعال طلب بخشش دارند و آرزوی آنان رسیدن به کرم و رحمت الهی است، گفت: هرگز چنین چیزی امکان ندارد که بر خلاف ظن و آمال بندگان چیزی اتفاق بیفتد، هرچه مطابق ظن بنده است، بی‌گمان خدا به نتیجه می‌رساند.

هرگز گمان بنده مؤمن به خداوند متعال، این نیست که او را از در خانه‌اش رد کند؛ فضل، کرم و بخشش الهی بسیار است و هرگز اینطور نخواهد شد که امید فراوان بنده به این بخشش بی‌اثر شود.

 امیدواریم خدا گناهان ما را بپوشاند و رحمت‌های خود را شامل حال ما کند، گفت: خدایا تو خود ما را دعوت کرده‌ای و دعا کردن ما بدون دعوت تو نبوده است، بنابراین تخلف هم نخواهی کرد و ما امید داریم که این دعا را در حق ما مستجاب کنی، از بدی‌های ما درگذری و گناهان ما را بپوشانی.