معاونت فرهنگی مدرسه ی علمیّه الزهرا (سلام الله علیها)آزادشهر

بَقیع یا بقیع‌الغرقد یا جنت‌البقیع گورستانی در مدینه است. عده بسیاری از اهل بیت و صحابه پیامبر اسلام از جمله چهار تن از امامان شیعه در این قبرستان مدفون هستند.

تاریخچه:

پیشینهٔ تاریخی بقیع به دوران قبل از اسلام می‌رسد ولی در کتب تاریخی به روشنی قدمت تاریخی آن مشخص نشده‌است. بعد از هجرت مسلمانان به مدینه، بقیع تنها قبرستان مسلمانان بوده، مردم مدینه قبل از آمدن مسلمانان به آن‌جا اجساد مردگان خود را در دو گورستان «بنی‌حرام» و «بنی‌سالم» و گاهی نیز در خانه‌های‌شان دفن می‌کردند [۱] و در واقع بقیع اولین قبرستانی است که به دستور پیامبر اسلام و توسط مسلمانان صدر اسلام ساخته شد.

اولین کسی که در آنجا به توصیه پیامبر دفن شد عثمان بن مظعون بود که از دوستان نزدیک پیامبر و علی بن ابیطالب به شمار می‌رفت؛ علی در سخنانش از عثمان بسیار یاد می‌کرد.

محمد برخی از کشته‌شدگان جنگ اُحُد (زخمی‌هایی که در مدینه درگذشته بودند) و یکی از فرزندانش بنام ابراهیم را در آنجا به خاک سپرد. به نوشته تاریخ طبری بعدها که عثمان پسر عفان در قبرستان یهودی‌های مدینه به نام حش کوکب دفن شد، بنی‌امیه اما بقیع را به قدری وسعت داد که قبر عثمان در بقیع قرار گرفت.

بقیع هم‌اینک مدفن چهار امام شیعه (حسن مجتبی، سجاد، محمد باقر و جعفر صادق) است. همچنین قبر زنان پیامبر (غیر از خدیجه) و نیز عباس عموی پیامبر، فاطمه بنت اسد، مادر علی ابن ابی طالب، ام‌البنین (مادر ابوالفضل العباس) و برخی دیگر از بزرگان اسلام در این گورستان قرار دارد. قبرستان بقیع در چند قدمی مسجد النبی قرار دارد.

مدفونان در بقیع

تقریبا تمامی صحابه پیامبر و شخصیت‌های صدر اسلام در این گورستان دفن شده‌اند. با این وجود تعداد اندکی از قبرها دارای محل دقیق و شناخته شده هستند. قبور ۲۴ نفر از خاندان پیامبر اسلام (اهل بیت) دارای قبر مشخص هستند. این افراد عبارتند از:

حلیمه مادر رضاعی پیامبر
تمامی همسران پیامبر (غیر از خدیجه که در گورستان ابوطالب مکه مدفون است): جویریه، ام‌سلمه، زینب دختر جحش، زینب دختر خزیمه، سوده، حفصه، صفیه، ام‌حبیبه، عایشه
ابراهیم پسر محمد
همه دختران پیامبر: زینب، رقیه و ام‌کلثوم. فاطمه زهرا نیز گرچه به ظن قریب به یقین در بقیع دفن شده ولی محل دقیق دفن وی مورد اختلاف است.
چهار امام شیعیان حسن مجتبی، علی بن حسین، محمد باقر و جعفر صادق، فاطمه بنت اسد مادر علی و عباس عموی پیامبر.
ام‌البنین همسر علی و مادر ابوالفضل، صفیه و عاتکه عمه‌های پیامبر
عقیل بن ابی‌طالب و عبدالله بن جعفر

بجز قبر اهل بیت، قبر چهار تن از شخصیت‌های صدر اسلام نیز مشخص است. این افراد عبارتند از:

عثمان
ابوسعید خدری
مالک بن انس
نافع مدنی

ویژگی‌های بقیع

قبرستان بقیع دارای دو درب ورودی بوده که یک درب همیشه بسته، و درب دیگر، در ساعاتی از روز بر روی زائران باز بوده‌است. حرم بقیع حالت هشت ضلعی داشته‌است. میرزا محمدحسین فراهانی در سفرنامه‌اش این‌گونه آورده‌است که:

اول چهار نفر از دوازده امام است که در بقعهٔ بزرگی که به صورت هشت‌ضلعی ساخته شده و اندرون و گنبد آن سفیدکاری است.[۲]

ویژگی بعدی، داشتن محراب است و این که حرم، خادمانی نیز داشته‌است. حرم ائمهٔ بقیع مانند سایر حرم‌ها دارای ضریح، روپوش، چلچراغ، شمعدان و فرش بوده‌است. ابن‌جبیر می‌نویسد: قبرشان بزرگ و از سطح زمین بلندتر و دارای ضریحی از چوب می‌باشد که بدیع‌ترین و زیباترین نمونه‌است از نظر فن و هنر. و نقوشی برجسته از جنس مس بر روی آن ترسیم شده و میخ‌کوبی‌هایی به جالب‌ترین شکل در آن تعبیه شده که نمای آن را زیباتر و جالب‌تر نموده‌است.[۳]

محمد لبیب مصری که در سال ۱۳۲۷ هـ.ق به مدینه سفر کرده، می‌نویسد:

در آن‌جا گنبدی معروف به «قبه‌البین» قرار دارد که حجره‌ای در آن وجود دارد و در میان آن گودالی است که ادعا می‌کنند، جایگاه افتادن دندان پیامبر است. و ضریح امام حسن در داخل قبه‌ای است و از فلز ساخته شده‌است و خطوط فارسی بر آن نقش بسته‌است. به گمانم از آثار شیعیان عجم باشد.

ویرانی آرامگاها

وهابیان در ۸ شوال ۱۳۴۳ (هجری قمری)/( چهارشنبه، ۳۱ فروردین ۱۳۰۵/ Wednesday, April 21, 1926) آرامگاه امامان بقیع را ویران کردند.[۴] که به این روز یوم الهدم می‌گویند.

تا آن زمان بر روی مزارهای پیشوایان و سایر بزرگان اسلام که در مدینه مدفون بودند گنبدها و بناهایی قرار داشت. پیشوایان بقیع در بقعه بزرگی که به طور هشت ضلعی ساخته شده بود و اندرون و گنبد آن سفیدکاری شده بود مدفون بودند. پس از تسلط وهابیان بر مدینه آن‌ها آرامگاه‌هایی که بر روی قبور قرار داشت را از بین بردند. در پی این رویداد بارگاه حسن مجتبی، سجاد، محمد باقر و جعفر صادق ویران شد و علاوه بر آن مقبره خدیجه، عبدالله بن عبدالمطلب و آمنه همسر، پدر و مادر پیامبر اسلام (در جنت المعلی واقع در مکه) نیز به طور کامل ویران شد.

منبع:

1.تاریخ حرم ائمه بقیع / ص۶۱
2.سفرنامه میرزا محمدحسین فراهانی، ص۲۳۸
3.رحله ابن جبیر، ص۱۷۳
4.«قبور ائمه بقیع چگونه تخریب شد؟

بقیع تنها یک گورستان نیست، بلکه گنجینه تاریخ اسلام است. قبور چهار امام معصوم شیعیان و نیز قبور همسران، دختران، برخی فرزندان، اصحاب، تابعین و بستگان پیامبرخدا(صلی الله علیه وآله) و نزدیک به ده هزار نفر از شخصیتهای نامدار تاریخ اسلام در آنجا واقع است. پیشینه این قبرستان به دوران قبل از اسلام می‌رسد، لیکن در اسناد به روشنی مشخص نیست که قدمت آن به چه تاریخی مربوط است و از چه زمان مردمان مدینه جنازه درگذشتگان خود را در این گورستان به خاک می‌سپرده‌اند.

منابع تاریخی گواهی می‌دهد که پیش از هجرت، مردم مدینه اجساد مردگان خود را در دو گورستانِ «بنی حرام» و «بنی سالم» و گاهی نیز در منازل خود دفن می‌کردند.( تاریخ حرم ائمّه بقیع، 61) لیکن با هجرت مسلمانان به مدینه، بقیع تنها قبرستان مسلمانان گردید و به مرور زمان و با دفن اجساد تعدادِ زیادی از صحابه و تابعین و نیز همسران و دختران و فرزندان و اهلبیت رسول الله(صلی الله علیه وآله) از اهمیت ویژهای برخوردار شد.( مدینه شناسی، 1/321) و گورستانهای پیشین، رفته رفته به حالت متروکه در آمد و از میان رفت.

در بقیع اولین کسی که از انصار دفن شده است «اسعد بن زراره» و از مهاجرین «عثمان بن مظعون» بوده است. پس از فوت ابراهیم فرزند رسول خدا(صلی الله علیه و آله) آن حضرت به صحابه فرمودند ابراهیم را به سلف صالح ما عثمان لاحق کنید و در کنار او به خاک بسپارید. پس از دفن شدن ابراهیم در بقیع، مردم مدینه علاقه‌مند شدند پیکر اقوام و عشیره خود را در آنجا دفن کنند و هر یک از قبایل مدینه درختان و ریشه‌های بخشی از بقیع را قطع و زمین آن را برای همین منظور آماده نمودند. در روایت آمده است که: رسول الله(صلی الله علیه وآله) به دستور خداوند، کنار این قبرستان حضور می یافت و به مدفونین آن سلام می‌کرد و برای آنان از خداوند آمرزش می‌طلبید(اصول کافی، 4/559)

بقیع را از آن رو «بقیع الغرقد» نامیده اند که نوعی درخت خاردار در آنجا می‌روییده و نامش «غرقد» بوده است. سپس آن درخت از میان رفت اما نامش ماندگار شد.(لسان العرب، 1/462) بقیع تا یکصدسال پیش، دیوار و حصاری نداشت، اما اکنون با دیواری بلند محصور گشته و از گذشته تاکنون مسلمانان از هر فرقه و مذهبی، پس از زیارت پیامبرخدا(صلی الله علیه وآله) به اینجا آمده، اهل بیت پیامبر(صلی الله علیه وآله) و دیگر آرمیدگان در این گورستان را زیارت می‌کنند. قبر امامان معصوم(علیهم السلام) و تعداد دیگری از دفن شدگان در بقیع نیز دارای قبه و سایبان بوده، که در حمله وهابیان تخریب گردید و اکنون این قبرستان به صورت فضای باز و سادهای درآمده و تنها برخی از قبور از دیواره‌های کوتاهی برخوردار است.

*ساخت حرم و بارگاه برای مدفن ائمه اطهار(علیهم‎السلام)

ساخت حرم و بارگاه در بقیع در چند مرحله صورت گرفت. پس از زمان بنی‌امیه که شیعیان در سخت‎ترین شرایط به سر می‌بردند و حتی جرأت اظهار عقیده خود را نداشتند عباسی‌ها به روی کار آمدند و در این زمان بود که شیعیان به آزادی‌هایی دست یافتند، تا جایی که سفاح به حقانیت امیرمؤمنان علی (علیه‎السلام) اعتراف کرد و اقدام به بازگرداندن فدک به بنی‌الحسن نمود. طبیعی است در چنین شرایط و با برداشته شدن همه موانع، شیعیان خاندان عصمت و به ویژه سادات بنی‌الحسن در تعمیر و توسعه مدفن ائمه بقیع و تبدیل خانه عقیل به حرم به عنوان یک وظیفه دینی و نماد مذهبی اهتمام ورزند. همچنین انتساب عباسی‌ها به عباس؛ عموی پیامبر(صلی الله علیه و آله) مهمترین انگیزه برای شیعیان آن دوره بود که به تعمیر و توسعه بارگاه جد خود اقدام کنند. بر اساس مدارک تاریخی پیکر مطهر امام صادق(علیه‎السلام) در سال 148 هـ . ق و پس از دوران خلافت سفاح و منصور در سال‌های 136 تا 157هـ . ق در داخل حرم و پس از تبدیل شدن خانه عقیل به مسجد و زیارتگاه عمومی در کنار قبور ائمه سه‌گانه دفن شده است.

متأسفانه در مورد تغییر و تحولی که پس از این تاریخ تا قرن پنجم در این حرم شریف به وجود آمده است، اطلاع دقیق و مستند تاریخی در دست نیست ولی با توجه به بحث‌های گذشته به یقین این حرم در طول این سه قرن نیز مورد توجه عباسیان و شیعیان بوده و در هر فرصت ممکن به تعمیر و تجدید بنای آن اهتمام ورزیده‌اند.

اما مرحله بعدی تجدید بنای حرم از قرن پنجم آغاز شده که خوشبختانه اسناد و مدارک تاریخی زیادی در این زمینه وجود دارد. طبق مدارک مسلم تاریخی، گنبد و بارگاه حرم ائمه بقیع که از نظر استحکام و ارتفاع، ظرافت و زیبایی بر همه قبه‌های موجود در بقیع تفوق داشته و به مدت هشتصد سال سر بر آسمان می‌سوده و نظر مورخان و جهانگردان را به خود جلب می‌کرد، به دستور «مجد‌الملک ابوالفضل اسعد بن محمد بن موسی البراوستانی القمی»، وزیر برکیارق از سلاطین سلجوقی در بین سال‌های 486 الی 498 هـ . ق ساخته شده است.

در این زمینه مورخ معروف ابن اثیر در حوادث سال 495 هـ . ق می‌گوید: «در این سال امیر مدینه؛ منظور بن عماره حسینی دنیا را وداع گفت و او معماری را که از اهالی قم بود و از سوی مجد‌الملک براوستانی برای ساختن قبه حسن بن علی و عباس عموی پیامبر در مدینه به سر می‌برد، به قتل رسانید.»

همچنین عبدالجلیل قزوینی زنده (در سال 556 ق) در کتاب النقض می‌گوید: «قبه حسن بن علی که عباس بن عبدالمطلب پدر خلفا آنجا مدفون است مجدالملک فرموده است». شاید بهترین راه برای به دست آوردن کیفیت این بنای شریف و مشخصات آن مراجعه به ثبت مشاهدات و خاطرات مورخان و جهانگردان باشد. مشخصات «قبه‌ای بزرگ و سر به فلک کشیده و بسیار مستحکم» مشترک در بین مشاهدات مورخان می‌باشد؛ جهانگردانی همچون ابن جبیر ابن نجار در قرن هفتم، خالد بن عیسی البلوی المغربی و ابن بطوطه (جهانگرد معروف) در قرن هشتم.

اولین تعمیر در حرم ائمه بقیع در سال 519 هـ.ق و پس از گذشت بیست و چهار سال از ایجاد ساختمان آن می‌باشد که به دستور مسترشد بالله، خلیفه عباسی انجام گرفته است. دومین تعمیر در حرم بقیع بین سال‌های 623 و 640 هـ. ق به وسیله یکی دیگر از خلفای عباسی به نام مستنصر بالله انجام گرفته است. تعمیر سوم حرم شریف متعلق به اوایل قرن سیزدهم هجری است که به دستور سلطان محمود عثمانی انجام گرفته است. فرهاد میرزا که در سال 1292 هـ . ق به حج مشرف شده است، می‌نویسد: «تعمیر بقعه مبارکه در بقیع از سلطان محمودخان در سنه 1234 هجری به دست محمدعلی پاشای مصری و به امر سلطان واقع شده است.»

ویژگی‌ها و خصوصیت‌های معماری حرم شریف: آنکه حرم بقیع هشت ضلعی بوده است. برای نمونه میرزا محمدحسین فراهانی که در سال 1302 هـ.ق این حرم شریف را زیارت کرده است، می‌گوید: «‌چهار نفر از ائمه اثنی عشر ـ صلوات الله علیهم اجمعین ـ است که در بقعه بزرگی که به صورت هشت ضلعی ساخته شده است واقع‌اند و اندرون و گنبد آن سفیدکاری است.»

حرم بقیع دارای دو در بوده است. ابن نجار مدینه‌شناس معروف متوفای 647 هـ.ق می‌گوید:«بقیع دارای دو در بوده است که یکی از آنها همیشه و در تمام ساعات روز به روی زائرین باز بوده است.» بارگاه بقیع محرابی هم داشته است. حرم بقیع خادمانی نیز داشته است. این خدام شامل کفش‌دار و زیارتنامه‌خوان بود. امین‌الدوله در سفرنامه خود می‌نویسد: «یکشنبه یازدهم محرم 1316 هـ.ق هوای بقیع و زیارت ائمه هدی کردم. آنجا جز حاج صادق یزدی و یک ضعیفه کفش‌دار و یک سقا کسی نبود. کلیددار، متولی و زیارتنامه‌خوان هنوز نیامده بودند.» همچنین در برخی سفرنامه‌ها برای حرم تزئیناتی ذکر شده و اینکه این حرم صحن نداشته است.

آنچه از تاریخ به دست می‌آید این است که قبور ائمه بقیع و جناب عباس از قدیم‌الایام و بلکه پیش‌تر از قرن هفتم تا زمان تخریب دارای ضریح‌های متعددی ‌بوده‌‌اند که به مناسبت نزدیکی و اتصال قبور ائمه (علیهم‎السلام) همه آنها در داخل یک ضریح و قبر عباس عموی پیامبر (صلی الله علیه و آله) به علت فاصله آن با این قبور دارای ضریح مستقل بوده است. همه مورخان از ظرافت و زیبایی این ضریح‌ها تعریف و تمجید کرده‌اند.

در تاریخ برای اولین بار که از صندوق قبور ائمه بقیع سخن به میان آمده به وسیله جهانگرد معروف ابن جبیر (متوفای 614 هـ . ق) می‌باشد. او می‌گوید: «‌قبرشان بزرگ و از سطح زمین بلندتر و دارای ضریحی از چوب می‌باشد که بدیع‌ترین و زیباترین نمونه از نظر فن و هنر است و نقوشی برجسته از جنس مس بر روی آن ترسیم و میخ‌کوبی‌هایی به جالب‌ترین شکل در آن تعبیه شده که نمای آن را هرچه زیباتر و جالب‌تر نموده است» و عده‌ای مورخ دیگر که شبیه به این تعابیر را به کار برده‌اند.

این ضریح‌ها به دستور مجدالملک ساخته شده است، می‌توان گفت اولین ضریح بقیع نیز به دستور مجدالملک ساخته شده است. همچنین دو ضریح دیگر نیز برای بقیع ساخته و نصب شده است که سومین آنها تا زمان تخریب این حرم پا برجا بوده است. مرحوم سید محسن می‌گوید: «‌در اصفهان ضریح دیگری از فولاد به صورتی ظریف و زیبا ساخته شد که در قسمت بالای آن اسماء حسنی با آب طلا و خط زیبا ترسیم شده بود که با سختی فراوانی به جده منتقل و به خاطر ممانعت سران مدینه سه سال متوقف و با پرداخت مبالغ کلانی به مخالفان، در حرم نصب گردید.»

ادامه »

صدایت را کسی نمی‏شنود این‏جا گوش‏ها پنبه زاری از رذالت است، این‏جا صدای بال زدن کبوتران را به سنگ می‏بندند، این‏جا خواب ملائک را به رقص شیاطین تعبیر می‏کنند.
این‏جا تمام پنجره‏ها را به دار می‏زنند، سنگسار می‏کنند، دست‏های یاری ات را دستی نمی‏فشرد. چشم‏های مشتاقت را کسی نمی‏بیند، کوره راه‏های مقابل، پاهای استقامت را آبله خواهند زد، این‏جا خنجرهای زنگ زده با برق چشمان از حدقه مبهوت، تیز می‏شوند و در هر آستین، هزار خنجر برای رو در رویی با تو پنهان می‏شود. این‏جا کبوتران نامه بر هم کذب بر پای خود می‏بندند، سنگ می‏پرانند و به پنجره‏های بسته سر می‏کوبند.
این‏جا قبله‏ای برای ایستادن نخواهی داشت.
کوفه، دهان حریص مرگ است که روبرویت خمیازه می‏کشد.
کوفه، ناهماهنگ‏ترین نبضِ شومِ تاریخ است.
هیچ دری باز نخواهد شد، این کوچه‏های بی‏رحم، ردّ گام‏هایت را خواهند بلعید صدایت را کسی نمی‏شنوند، حتّی اگر آن قدر بلند فریاد بزنی که تمام سلول‏هایت در هم بشکنند حتی اگر تمام کوه‏های جهان، پژواک صدایت شوند و تمام رودهای جهان، خروشِ بی‏سابقه‏ات را موج بزنند.
حتّی روزنی به سویت باز نخواهد شد. این‏جا کوفه است؛ شهر نامردی، شهر نامردمی، شهر سکوت و سیاهی؛ مرده‏های بی‏کفن از خواب هزار سالگی‏شان بر نخواهند خاست. این‏جا در هر مسیر، تو را به جرم عشق سنگسار می‏کنند.
تصویر گنگ گام‏هایت آن قدر در سنگلاخ این کوچه‏ها پر رنگ‏تر خواهد شد که شهر را سراسر نفرین می‏کند. همچنان یاری می‏طلبی و همچنان کوفه صدایت را نمی‏شنود.

سال60 هجري قمري: ورود مسلم بن عقيل(ع) به كوفه.

پس از دعوت كوفيان از امام حسين(ع) و ارسال نامه هاي بي شمار براي وي و درخواست از آن حضرت جهت رفتن به كوفه و بر عهده گرفتن رهبري قيام بر ضد يزيد بن معاويه، آن حضرت، پسرعمويش مسلم بن عقيل(ع) را با نامه اي به سوي كوفيان اعزام كرد.

مسلم بن عقيل(ع) در پانزدهم ماه مبارك رمضان سال 60 قمري از مكه معظمه خارج گرديد و از آن جا به مدينه منوره رفت و پس از تجديد ديدار با خانواده خويش و زيارت قبر شريف پيامبر(ص) و وداع با آن مضجع مطهر، به سوي كوفه حركت كرد و در روز پنجم شوال همان سال وارد شهر عظيم كوفه گرديد(1) و در خانه مختار بن ابي عبيده ثقفي، كه از شيعيان مبارز و از مخالفان سرسخت بني اميه بود، سكونت گزيد. شيعيان مخلص و انقلابيون كوفه، كه از حضور مسلم بن عقيل(ع)، به عنوان نماينده و سفير امام حسين(ع) در اين شهر آگاه شدند، دسته دسته به سوي وي شتافته و به وي خير مقدم گفتند.

هنگامي كه گروهي از آنان در حضور مسلم(ع) اجتماع مي كردند، وي نامه امام حسين(ع) را براي آنان مي خواند و مردم به خوبي گوش فرا داده و از شوق ديدار قريب الوقوع آن حضرت، گريه مي كردند.

پس از آمادگي نسبي مردم، مسلم بن عقيل(ع) از آنان براي امام حسين(ع) بيعت گرفت و تعداد هيجده هزار تن از انقلابيون كوفه، در نخستين روزهاي ورود مسلم، با وي بيعت كردند. مسلم بن عقيل(ع)، نامه اي به محضر امام حسين(ع) نوشت و آن حضرت را از وضعيت كوفه و بيعت مردم با وي، با خبر گردانيد و از امام حسين(ع) درخواست نمود، كه به سوي كوفه حركت كند، تا شخصاً رهبري مردم را بر عهده گيرد.

از آن سو، هواداران بني اميه و طرفداران يزيد بن معاويه، همانند عبدالله بن مسلم حضرمي، عمارﺓ بن عقبه و عمر بن سعد، كه از صاحب نفوذان كوفه بودند، براي يزيد بن معاويه، نامه هايي به شام ارسال كرده و او را از وضعيت كوفه و بيعت شيعيان با مسلم بن عقيل(ع) آگاه نمودند و از وي درخواست كردند كه به جاي نعمان بن بشير، عامل وي در كوفه، كه با قيام مسلم بن عقيل(ع) برخورد جدي نمي كند، شخص ديگري بفرستد كه داراي عزمي قوي و اراده اي راسخ باشد و در برخورد با مخالفان حكومت، شدت و خشونت به خرج دهد.

يزيد بن معاويه، پس از مطالعه نامه هواداران خود در كوفه و مشورت با سرجون مسيحي، تصميم گرفت عبيدالله بن زياد، عامل خويش در بصره را با حفظ سمت، به حكومت كوفه نيز منصوب كند، تا با قساوت و شدتي كه در وي وجود دارد، قيام مسلم بن عقيل(ع) و شيعيان و محبان اهل البيت(ع) را در كوفه سركوب كند.(2)

1- وقايع الأيام (شيخ عباس قمي)، ص 69

2- الارشاد (شيخ مفيد)، ص 381

تا پيك صبا مژده ز عيد رمضان داد
او باب چنان را ز رخ ماه نشان داد

از آتش دوزخ همه را حضرت جانان
از يُمن چنين روز بكف خط امان داد

از مرحمت ماه پر از فيض و ضيافت
پاداش خداوند به ما باغ جنان داد

بشنو ز خروس سحر از بام شريعت
بر پيكر اين روز به آواز توان داد

بر مسلم و بر مسلمه اين عيد مبارك
كز نور حضورش طربي بر همگان داد

تا سود و زيان شد عملت را همه ميزان
اين عيد صيامست نشان سود و زيان داد

مقبول نمازيست نيازش بود از پي
خوش آنكه بخيل فقرا لقمه نان داد

خورشيد جهان بود همه صُم و صلاتت
كين گونه طراوت به تو و كون و مكان داد

برخيز و به شكرانه اين عيد سماع كن
زيرا رمضان را به تو حق هديه گران داد

اين روزه و اين خمس و زكاتست پريسا
بر پيکره ي مرده ي اشعار تو جان داد

واژه «عید» از ریشه عود گرفته شده ‏و به معناى بازگشت است، و واژه «فطر» از فطرت‏ گرفته شده و به معناى سرشت است. بنابراین عید فطر؛ یعنى بازگشت‏ به فطرت و سرشت.

بازگشت از این نظر كه آیا رابطه ما با فطرت پاك انسانى به طورصحیح برقراراست‏ یا نه؟ آیا آن اعماق روح و فطرت پاكى كه خداوند به ما داده و بر اثرحجاب‏هاى ‏جهل، انحراف و گناه، زنگار بر رویش نشسته، در كلاس ماه رمضان زنگارها زدوده‏ شده‏اند یا نه؟ كه اگر چنین است ‏باید ابتداى نجات وآغاز پیروزى بر طاغوت نفس را در نماز عید فطراعلام بدارند و جشن بگیرند. به عنوان این كه: آن چه را در ماه‏ رمضان آموخته‏اند و در راه خودسازى و بهسازى به كار برده‏اند ابراز بدارند، با كلمات و حركات، بلكه در قلب و درون، با تمام وجود و احساس، و با شعارآمیخته با شعور و فریاد برون و درون كه: «الله اكبر، الله اكبر، لا اله الا الله و الله اكبر ولله الحمد والحمدلله على ما هدانا وله الشكرعلى ما اولانا؛ خدا بزرگتراز آن است كه توصیف ‏گردد.

آرى چنین است، معبودى جز خداى یكتا و بى‏همتا نیست، و خدا بزرگتراز آن ‏است كه وصف شود، حمد و سپاس اختصاص به ذات پاك خدا دارد به خاطر آن كه ما را در راستاى پاكسازى و بهسازى هدایت كرده، و شكر او را كه جمعیت ما و امت ما را برترین جمعیت و امت قرار داده است.» رمضان اندك اندك پایان مى‏پذیرد، و به ‏انتهاى خود مى‏رسد، مسلمانان درمكتب رمضان و روزه، در پرتو آیات قرآن و نیایش‏ها وتقویت صبرواراده، پس از فراگیرى و آموزش به خودسازى پرداخته‏اند؛ اینك جشن ‏مى‏گیرند كه در راه پر دست‏انداز جهاد اكبر، با گام‏هاى استوارعبوركرده‏اند و به ‏مقصود رسیده‏اند. چرا كه براى انسان بازگشت ‏به خویشتن، فرا رسیدن بهارمعنویت ‏است؛ مانند درختانى كه پس ازگذران زمستان سرد، به بهار رسیده‏اند و در مسیرحركت قرار گرفته‏اند، به راستى چه عیدى شیرین‏تر و چه پیروزى‏اى شكوهمندتر از بازگشت ‏به خویشتن، و پیروزى برطاغوت نفس اماره؟ كه فطرت را زیر پاى سهمگین خود منكوب كرده است.

فلسفه اعیاد اسلامی

چهارعید در اسلام به طور رسمى وجود دارد كه عبارت‏اند از: عید قربان، عید غدیر، عید جمعه وعید فطر. عید قربان جشن ایثار و فداكارى است، و مسلمان در این رابطه به خویشتن بازمى‏گردد كه آیا به باطن و ماهیت چنین عیدى ‏رسیده است ‏یا نه. آن گونه كه ابراهیم خلیل (ع) قهرمان توحید رسید، و حسین بن‏علىعلیهماالسلام آن را دركربلا تكمیل كرد. عید غدیر جشن ولایت و امامت است و انسان مسلمان‏ با ژرف ‏اندیشى به خویشتن مى‏نگرد كه آیا انتخاب او در مسئله بسیار مهم رهبرى، صحیح بوده است‏ یا نه؟ كه در بینش اسلام ناب، مسئله بسیارعمیقى است، و از اركان‏ زیربنایى نظام اسلام است، كه اگر او نباشد هیچ یك ازمفاهیم اسلام، ارزش و اصالت ‏خود را نمى‏توانند نشان دهند. عید جمعه بازگشت ‏به خویشتن است كه نقش اساسى در پیشبرد اهداف، و وصول به مقصود دارد، و به راستى كه برقرارى اتحاد و یك ‏رنگى وهمدلى مسلمانان، وسیعترین و ژرف ‏ترین بركات را براى آنها به ارمغان خواهد آورد.

ولى آیا مى‏دانید كه اگرعید فطرت و خودسازى نباشد، عیدهاى دیگرتكمیل نخواهد شد. اگر چنین عیدى درزندگى انسان تحقق یابد همه روز، روزعید است؛ چنان‏ كه ‏امیرمومنان على(ع) فرمود: «انما هوعید لمن قبل الله صیامه و شكر قیامه، و كل ‏یوم لا یعصى الله فیه فهو عید؛(1) امروزتنها عید كسانى است كه روزه آنها در پیشگاه ‏خدا پذیرفته شود، و عبادت‏هاى شبانه آنها مورد پذیرش خداوند شده باشد، و هر روزى ‏كه گناه نكنى روزعید تو است.» حضرت على(ع) این سخن را از سرچشمه وحى گرفته‏ بود، چرا كه وقتى خطبه رسول خدا(ص) را درمسجد پیرامون فضایل ماه رمضان شنید، از آن حضرت پرسید: «بهترین كار در ماه رمضان چیست؟» پیامبر(ص) پاسخ داد: «الورع عن محارم الله عزوجل؛ (2) ورع و پرهیزكارى ازآن چه خداوند حرام نموده است ‏مى‏باشد؛ یعنى همان خودسازى و بازگشت ‏به فطرت پاك توحیدى‏.»

ادامه »

این نماز در زمان حضور امام(علیه السلام) واجب است و باید به جماعت خوانده شود، ولی در زمان ما که امام(علیه السلام) غایب است مستحب می باشد و می توان آن را به جماعت یا فرادی خواند.

وقت نماز عید فطر از اوّل آفتاب است تا ظهر، ولی مستحبّ است نماز عید قربان را بعد از بلند شدن آفتاب بخواند و در عید فطر مستحبّ است بعد از بلند شدن آفتاب افطار کند و زکات فطره را بدهد و بعد نماز عید را بجا آورد.

چگونگی بجا آوردن نماز عید فطر
نماز عید فطر دو رکعت است، در رکعت اوّل بعد از خواندن حمد و سوره باید پنج تکبیر بگوید و بعد از هر تکبیر یک قنوت بخواند و بعد از قنوت پنجم تکبیر دیگری بگوید و به رکوع رود، بعد دو سجده به جا آورد و برخیزد و در رکعت دوم چهار تکبیر بگوید و بعد از هر تکبیر قنوت بخواند و تکبیر پنجم را بگوید و به رکوع رود و بعد از رکوع دو سجده به جا آورد و تشهّد بخواند و سلام گوید.

در قنوت این نماز هر دعایی کافی است، ولی مناسب است این دعا را به قصد ثواب بخواند:

«اَللّهُمَّ اَهْلَ الْکبْرِیاءِ وَ الْعَظِمَة وَ اَهْلَ الْجُودِ وَ الْجَبَرُوتِ وَ اَهْلَ الْعَفْوِ وَ الرَّحْمَةِ وَ اَهْلَ التَّقْوی وَالْمَغْفِرَةِ اَسْئَلُک بِحَقِّ هذَا الْیَوْمِ الَّذِی جَعَلْتَهُ لِلْمُسْلِمینَ عیداً وَ لِمحَمَّد صَلَّی اللّهُ عَلَیْهِ وَ آلِهِ ذُخْراً وَ شَرَفاً وَ کرامَةً وَ مَزیداً اَنْ تُصَلِّی عَلی مُحَمَّد وَ آلِ مُحَمَّد وَ اَنْ تُدْخِلَنِی فی کلِّ خَیْر اَدْخَلْتَفیهِ مُحَمَّداً وَ آلَ مُحَمَّد وَ اَنْ تُخْرِجَنی مِنْ کلِّ سُوء اَخْرَجْتَ مِنْهُ مُحَمَّداً وَ آلَ مُحَمَّد صَلَواتُک عَلَیْهِ وَ عَلَیْهِمْ اَللّهُمَّ اِنّی اَسْئَلُک خَیْرَ ما سَئَلَک بِهِ عِبادُک الصّالِحُونَ وَ اَعُوذُ بِک مِمّا اسْتَعاذَ مِنْهُ عِبادُک الْمـُخْلَصُونَ».

مستحبّات نماز عید فطر
مستحبّ است در نماز عید فطر امور زیر را به امید ثواب پروردگار رعایت کند:

1ـ قرائت نماز عید را بلند بخواند.

2ـ بعد از نماز دو خطبه بخواند مانند خطبه های نماز جمعه با این تفاوت که در نماز جمعه قبل از نماز و در نماز عید بعد از نماز خوانده می شود (و این خطبه در صورتی است که نماز را با جماعت بخواند).

3ـ در این نماز سوره مخصوص شرط نیست، ولی بهتر است در رکعت اوّل سوره «سَبِّحِ اسْمِ رَبِّک الاْعْلی» و در رکعت دوم سوره «وَ الشَّمْس» بخواند.

4ـ در روز عید فطر قبل از نماز عید با خرما افطار کند .

5ـ پیش از نماز عید غسل کند و دعاهایی که قبل از نماز و بعد از آن در کتب دعا آمده بخواند.

6ـ در نماز عید بر زمین سجده کند و در موقع گفتن تکبیرها دستها را بلند کند.

7ـ بعد از نماز مغرب و عشا در شب عید فطر و بعد از نماز صبح و ظهر و عصر روز عید و نیز بعد از نماز عید فطر این تکبیرها را بگوید: «اَللّهُ اَکبَرُ، اَللّهُ اَکبَرُ، لا إلهَ إلاّ اللّهُ وَ اَللّهُ اَکبَرُ، اللّهُ اَکبَرُ وَ لِلّهِ الْحَمْدُ، اَللّهُ اَکبَرُ عَلی ما هَدانا».

ویژگی های عید فطر از زبان امير المؤمنين(ع)

در خطبه عيد فطر مى‏ فرمايد:
«الا و ان المضمار اليوم و السباق غدا الا و ان السبقة الجنة و الغاية النار». (1)
دنيا محل مسابقه است و آخرت زمان اجر گرفتن، بهشت جايزه برندگان اين مسابقه و جهنم جزاى بازندگان است. در روايتى از فرزند گراميش چنين آمده است:
«مر الحسن (ع) فى يوم فطر بقوم يلعبون و يضحكون فوقف على رؤوسهم، فقال: ان الله جعل شهر رمضان مضمارا لخلقه، فيستبقون فيه بطاعته الى مرضاته، فسبق قوم ففازوا، و قصر آخرون فخابوا، فالعجب كل العجب من ضاحك لاعب في اليوم الذي يثاب فيه المحسنون و يخسر فيه المبطلون و ايم الله لو كشف الغطاء لعلموا ان المحسن مشغول باحسانه و المسى‏ء مشغول باسائته. ثم مضى‏». (2)

در اين حديث، امام حسن (ع) انجام اعمال عبادى در ماه مبارك رمضان را، تشبيه به مسابقه بين افراد نموده ‏اند و عيد فطر را زمان اخذ جوايز برندگان آن مى‏ دانند.

لذا حضرت على (ع) در ويژگى‏ هاى عيد فطر مى‏ فرمايند:
1- روزى كه نيكوكاران ثواب مى‏ برند.
«هذا يوم يثاب فيه المحسنون‏».

2- روزى كه گنهكاران زيان مى‏ بينند.

«و خسر فيه المبطلون‏»

3- شبيه‏ترين روز به روز قيامت است.
«اشبه بيوم قيامكم‏».
چون در قيامت عده‏ اى كه زيان كارند، تاسف مى‏خورند و غضبناك مى ‏گردند و عده‏اى كه نيكوكارند رستگار و متنعم به نعمتهاى الهى مى‏ شوند.

4- روز عبرت گرفتن.
«فاذكروا بخروجكم‏»
وقتى از منازلتان براى خواندن نماز عيد خارج مى ‏شويد، به ياد آوريد زمانى را كه از منزل بدن خود خارج خواهيد شد و سوى خداى خود خواهيد رفت.
«من الاجداث الى ربكم‏»
وقتى در جايگاه نماز خود مى ‏ايستيد به ياد آوريد زمانى را كه در محضر عدل الهى مى‏ ايستيد و از شما حسابرسى مى‏ كنند.

«و اذكروا وقوفكم بين يدى ربكم‏»
وقتى از نماز به منازلتان بر مى‏ گرديد به ياد آوريد زمانى را كه به منازل خود در بهشت‏ خواهيد رفت.
«و اذكروا منازلكم فى الجنة‏»

5- روز بشارت غفران و بخشش الهى.
«ابشروا عباد الله فقد غفر لكم ما سلف من ذنوبكم‏».

پی نوشت‏ها:
——————————————
1) من لا يحضره الفقيه، ج 1، ص 516.

2) تحف العقول، ص 170.

«آقای بهشتی خیلی خیلی بزرگ بود و این مردم هنوزم كه هنوز است، به نظر من آقای بهشتی را نشناخته‌اند. بهشتی در آینده شناخته خواهد شد. بهشتی را ماها می‌شناختیم كه سالیان درازی كوشش او را در راه پیشبرد این انقلاب دیده بودیم از نزدیك كه قدم به قدم چگونه این مرد، این انقلاب را پیش برد. كاری هم نداریم، اثبات هم لازم ندارد، اثبات خواهد شد.» (1)

یکی از خصلت های شهید بهشتی تقوا بود. تصور من از آقای بهشتی این است که گناه نمی کرد.نمی خواهم بگویم معصوم بود؛ اما می خواهم بگویم برخوردش با ما و ارتباطش با دوستان طوری بود که گمان گناه را برای او در ذهن معاشرینش خیلی ضعیف می کرد و من تصور می کنم ایشان اصلا گناه نمی کرد.” (2)

… من خودم یکی از کسانی هستم که تصورم این است که باید بیشتر ابعاد شخصیت ایشان را توصیف کنم و یقین دارم که نمی‌توانم. علتش هم این است که شهید بهشتی به معنای حقیقی کلمه یکی از شخصیت‌های نادر ما بود. من بعد از شهادت آقای بهشتی بارها این را به دوستان نزدیک‌مان گفته‌ام که ایشان از جمله شخصیت‌های از عادی بالاتر بود … شهید بهشتی از جمله کسانی بودند که در ابعادی فراتر از شخصیت‌های عادی و معمولی هستند و این را ما در او به عینه مشاهده می‌کردیم. شخصیت‌های جهانی هم که ایشان را دیده بودند، چنین احساسی داشتند… ایشان در علوم فقهی و فلسفی متبحر بودند و در طول سال‌های مبارزه به شیوه‌های دیگر و با استفاده از مایه‌هایی که از حوزه به دست آورده بودند، تبحر خود را نشان دادند. مطمئناً اگر ایشان در حوزه می‌ماندند، یکی از مراجع تقلید مسلم زمان می‌شدند … (3)

در مورد جنبه‌های علمی شهید بهشتی، اولاً ایشان در فقه شخص برجسته‌ای بودند و تحصیلات عالیه و بسیار خوبی در قم داشتند. می‌دانید که درس مرحوم داماد در فقه درسی بود که اگر چه کسانی که در درس ایشان شرکت می‌کردند زیاد نبودند، اما غالباً فضلای ممتاز در درس آن مرحوم حضور داشتند. البته بعضی از آنها مختص درس ایشان بودند و بعضی دیگر درس ایشان را می‌رفتند و در درس‌های دیگر مثل درس امام هم شرکت می‌کردند. اما یک مجموعه سطح بالای علمی و خوب در درس مرحوم داماد جمع می‌شدند و یکی از برجسته‌ترین شاگردهای درس فقه ایشان، شهید بهشتی بودند. (4)

ادامه »

در مکتب اهل فضل و ایمان
قرآن، علی و علی‌ست قرآن

توحید، علی، علی‌ست توحید
ایمان، علی و علی‌ست ایمان

اعمال، علی، علی‌ست اعمال
میزان، علی و علی‌ست میزان

معبودِ هماره غرق معبود
انسان همیشه فوق انسان

در کوی وصال او پرد دل
از خاک قدوم او دمد جان

عالم به در سراش سائل
خلقت به یم عطاش مهمان

مرهون شفاش نجل مریم
محتاج دعاش پور عمران

یک ذر? او هزار خورشید
یک قطر? او هزار طوفان

یک جمل? او هزار حکمت
یک گفت? او هزار عرفان

یک بند? حکمتش ابوذر
یک شیفت? ولاش، سلمان

یک آینه از جمال او نور
یک سوره ز وصف اوست فرقان

کعبه به ولادتش مزین
عالم به ولایتش مسلمان

خلقت همه عبد و اوست مولا
عالم همه مور و او سلیمان

خیبرشکن رسول اکرم
سردار سپاه حی سبحان

پیراهن نو تن رعیت
پیران کهنه سهم سلطان

کی دیده چنین بزرگواری؟
کی داشته این عطا و احسان؟

در اوج حکومت از کرامت
بر طفل یتیم می‌پزد نان

فردا به فرشته می‌کند ناز
گر یک نظر افکند به شیطان

بر دادن خاتمش کند فخر
ختم رسل و خدای منان

گه تیغ کشد به حفظ اسلام
گه رنج برد برای قرآن

ای ماه، نهاده رو به خاکت
ای داده به آفتاب فرمان

تو کیستی ای تمام تاریخ؟
تو کیستی ای امام دوران؟

تو کیستی ای هماره پیدا؟
تو کیستی ای همیشه پنهان؟

هم وهم ز وصف توست عاجز
هم عقل ز کار توست حیران

یک خوشه ز خرمن تو فردوس
یک لاله ز روض? تو رضوان

گر عمر جهان تمام گردد
مدح تو نمی‌رسد به پایان

مرهون دعای توست عالم
محتاج عطای توست درمان

تو بودی و ما همه نبودیم
بستیم به دوستیت پیمان

از پای تو چشم برنداریم
از دست دهیم اگر سر و جان

ماییم و تولی و تبری
جان را بستان و این دو مستان

با مهر تو دوزخ است جنت
بی مهر تو جنت است نیران

دامان شما و دست «میثم»
ای دست دو عالمت به دامان!

مناجات حضرت علی (ع) در مسجد کوفه با صدای سماواتی

اهمیت اکرام

اکرام محرومان و مستمندان، پیام جاودانه همه ادیان توحیدی به ویژه دین مبین اسلام است. آیات و روایات فراوانی در زمینه کمک به محرومان و نیکوکاری آمده است که در آنها پاداش نیکی، خیر و جزای بدی، شر دانسته شده است. انسان های نیکوکار و باایمان، خود را در همه حال در محضر الهی می بینند و کارها و رفتار خود را در راه رضای خداوند انجام می دهند. شکرگزار نعمت های پروردگار هستند و یکی از نمودهای سپاس گزاری از نعمت های الهی را کمک به محرومان می دانند.

هفته اکرام با هدف تقویت روحیه عدالت خواهی، رفع تبعیض، گسترش فرهنگ محرومیت زدایی میان مردم و ایجاد ارتباط منسجم میان نهادها و سازمان های مسئول در عرصه فقر و محرومیت زدایی تعیین شد. ترویج سنت های نیک و گسترش فرهنگ نیکوکاری و توجه به نیازمندان، مهم ترین تکلیف مسئولان نظام مقدس اسلامی است که با تلاش دل سوزانه خود، گروه های محروم و مستضعف جامعه را یاری می رسانند تا همواره غیرتمند و شرافت پیشه زندگی کنند. توجه به دیگران و بر طرف ساختن مشکلات آنها، نه تنها موجب ایجاد آرامش و برقراری عدالت و امنیت در اجتماع می شود، بلکه زمینه ساز رشد و پیشرفت جامعه است.

اگر بد کنی، چشم نیکی مدار                          که هرگز نیارد گز، انگور بار
نپندارم ای در خزانِ، کِشته جو                       که گندم ستانی به وقت درو
رطب ناورد چوب خرزهره بار                     چو تخم افکنی، بر همان چشم دار

اکرام محرومان در نگاه امام خمینی رحمه الله

یکی از مهم ترین آرمان های امام خمینی رحمه الله ، تحقق عدالت اجتماعی، کم شدن فاصله طبقاتی و حمایت از محرومان و فقرستیزی بود. ایشان همواره مستضعفان را صاحبان اصلی انقلاب می دانست. امام خمینی رحمه الله در عمل نیز نشان داد که جهت گیری اقتصاد اسلامی در راستای حفظ منافع محرومان و گسترش مشارکت عمومی آنان است و مبارزه اسلام با زراندوزان، بزرگ ترین هدیه و بشارت آزادی انسان از اسارت فقر و تهی دستی به شمار می رود. ایشان به مجلس و دولت سفارش می کند قدر ملت را بدانند و در خدمت گزاری به آنان، به ویژه مستضعفان و محرومان فروگذاری نکنند. از نظر ایشان، هدف اصلی توسعه پس از حفظ اسلام و کشور اسلامی، محرومان و ستم دیدگان هستند.

یکی از ویژگی های کریم اهل بیت امام حسن مجتبی(سلام الله علیه)

انفاق آشکار و پنهان

امام حسن مجتبی علیه السلام در طول عمر خود، دوبار تمام اموال و دارایی خویش را در راه خدا به نیازمندان بخشید و سه بار ثروت خود را به دو نیم تقسیم کرد؛ نصف آن را برای خود نگه داشت و نصف دیگر را در راه خدا بخشش کرد.

روزی مردی نیازمند نزد آن حضرت آمد، ولی از حاضران خجالت می کشید نیاز خود را به امام بازگو کند.از این رو، حضرت به او فرمود: نیازت را بر کاغذی بنویس و آن را به ما بده. چون مرد نیازش را نوشت و امام آن را خواند، با فروتنی تمام دو برابر آنچه را طلب کرده بود، به وی بخشید. برخی از کسانی که شاهد این صحنه بودند، گفتند: ای فرزند رسول خدا! این نوشته چه پربرکت بود. امام حسن علیه السلام به آنان فرمود: «برکت این نامه برای ما بیشتر است؛ زیرا خداوند ما را شایسته انجام کار نیک قرار داده است. کار نیک آن است که بدون درخواست انجام شود».

سیره اقتصادی حضرت خدیجه نقش مؤثری در پیشبرد اهداف اسلام داشت
ثروت حضرت خدیجه نقش مؤثری در پیشبرد اهداف اسلام داشت؛ چرا که همه اموال خود را در اختیار پیامبر قرار داد و به همین خاطر است که دشمنان در مبارزات خود علیه اسلام از این حربه استفاده می کنند که مسلمان ها نیز نباید از آن غافل باشند.

به گزارش بلاغ به نقل از رسا حجت الاسلام محمد همتیان سورکی، نخبه تبلیغی و استاد درس اخلاق حوزه علمیه در گفت وگویی با اشاره سالروز وفات حضرت خدیجه کبری(س) اظهار داشت: حضرت خدیجه یکی از سرمایه داران و اشراف مکه بود به طوری که حدود هزار نفر از ایشان حقوق می گرفتند؛ اما همه اموال خود را در راه اسلام فدا کرد.
وی با بیان این که یکی از عوامل پیشرفت اسلام مسائل مالی و اقتصادی است، عنوان کرد: ثروت حضرت خدیجه نقش مؤثری در پیشبرد اهداف اسلام داشت و امروز هم ثروت و اقتصاد خوب نقش مؤثری دارد و به همین خاطر است که دشمنان در مبارزات خود علیه اسلام از این حربه استفاده می کنند که مسلمان ها نیز نباید از آن غافل باشند.
حجت الاسلام همتیان سورکی ابراز تأسف کرد: امروز شاهدیم اموال مسلمان ها و ذخایر آن ها به وسیله حکومت های فاسدی همانند آل سعود و آل خلیفه در مسیر مبارزه مستقیم با اسلام و پیامبر به کار گرفته می شود و پول های مسلمانان در سرزمین های اسلامی در اختیار وهابیت و سلفیت قرار می گیرد و آن ها نیز همین اموال را سلاح کرده و به جان مسلمانان بی دفاع می افتد.

رشد و تعالی فرهنگ اسلام با اقتصاد مطلوب
این نخبه تبلیغی افزود: اگر این اموال به کمک دشمنان نمی رفت ما امروز شاهد رشد بیشتری از اسلام بودیم و اگر این اموال همچون سیره حضرت خدیجه(س) در پیشبرد اهداف اسلام به کار گرفته می شد، رشد و تعالی فرهنگ غنی اسلام و قدرت بی بدیل آن در سراسر جهان به منصه ظهور می رسید و این امر هم دور از دسترس نیست.
معاون تهذیب حوزه علمیه قم با بیان این که مصرف صحیح اموال در راه خدا باعث می شود که اسلام هیچ گاه عقب نماند تأکید کرد: یکی از مصادیق مصرف درست اموال انفاق و ایثار در راه خدا است؛ امروز باید مسلمانان دنیا از حضرت خدیجه(س) درس بگیرند و پول و سرمایه خود را در مسیر رشد اسلام و ترقی فرهنگ ناب اسلامی در جوامع به کار بگیرند.

حضرت خدیجه کبری(س) اولین زنی بود که به اسلام و حقیقت اسلام شهادت داد/

کوتاهی و غفلت ما سبب تهمت زدن به حضرت خدیجه(س) شده است

حجت الاسلام بطحائی با بیان اینکه کوتاهی و غفلت ما نسبت به حضرت خدیجه(س) سبب تهمت زدن به این بانوی بزرگوار شده است بیان داشت: وجود مورخین در این زمان لازم است تا این حقیقت تاریخی روشن شود و این تهمت ها نسبت به حضرت خدیجه(س) از بین برود.

حجت الاسلام سید علی بطحائی از محققین و کارشناسان مذهبی در گفتگو با خبرنگار فرهنگی باشگاه خبرنگاران تسنیم «پویا» در خصوص شخصیت و ویژگی های حضرت خدیجه کبری(س) بیان داشت: خدیجه دختر خُوَیلِد مشهور به خدیجه کبری (س)، ام المؤمنین، نخستین همسر پیامبر اکرم (ص) و مادر حضرت زهرا (س) است. خدیجه (س) قبل از بعثت با حضرت محمد (ص) ازدواج کرد. پیامبر (ص) در طول حیات او همسری دیگر برنگزید و پس از درگذشت وی همواره از او با نیکی بسیار یاد می‌کرد.پیامبر از خدیجه 2 پسر به نام‌های قاسم و عبدالله و 4 دختر به نام‌های زینب، رقیه، ام کلثوم و فاطمه (س) داشت. با این وصف همه فرزندان پیامبر (ص) به جز ابراهیم، از خدیجه (س) بودند.

وی در ادامه افزود:زمانی که خدیجه (س) با درستکاری و درست‌گفتاری و امانت‌داری و کرامت اخلاقی محمد امین (ص) آشنا شد، او را امین بر مالش قرارداد و پس از برگشت پیامبر (ص) از سفر تجاری شام و بیان ویژگی‌های پیامبر (ص) از سوی میسره (غلام خدیجه)، خدیجه پیشنهاد ازدواج با پیامبر (ص) را مطرح ساخت. (1) ابن سیدالناس نیز آگاهی خدیجه (س) از کرامت اخلاقی و صداقت پیامبر (ص) را موجب پیشنهاد ازدواج از طرف خدیجه (س) دانسته و تصریح می‌کند که خدیجه (س) به دلیل صداقت، امانت و حسن خلق و درست‌کاری پیامبر (ص) پیشنهاد ازدواج را مطرح می‌سازد.(2)

حضرت خدیجه کبری(س) اولین زنی بود که به اسلام و حقیقت اسلام شهادت داد

این کارشناس مذهبی در ادامه بیان داشت : حضرت خدیجه کبری(س) اولین زنی بود که به اسلام و حقیقت اسلام شهادت داد و ایمان آورد و نه تنها در زمان خوشی ها بلکه در زمان سختی ها، جنگ ها و محاصره اقتصادی در کنار رسول خدا بود.(3)روزی عده ای از زنان پیغمبر(ص) در مجلسی نسبت به حضرت خدیجه کبری(س) بد می گفتند،در آن هنگام رسول خدا با شنیدن این موضوع بسیار ناراحت و برافروخته شد و فرمود خدا زن و جایگزینی بهتر از خدیجه کبری(س) قرار نداد زیرا زمانی که شما و همه مردم مرا تکذیب می کردید او مرا تصدیق کرد و هنگامی که مردم مرا تحریم کردند، با ثروتش کمکم کرد و خدا از او فرزندانی به من داد در حالی که از دیگر زنانم به من فرزندانی نداد.(4)

حضرت خدیجه(س) هیچ وقت رسول خدا را تنها نگذاشت

وی با بیان اینکه حضرت خدیجه صرفا اسلام نیاورد که فقط در خوبی ها در کنار پغمبر(ص) باشد افزود: حضرت خدیجه(س) هیچ وقت رسول خدا را تنها نگذاشت. هر زمانی که مردم رسول خدا را اذیت و آزار می کردند خانه حضرت خدیجه(س) بهترین ملجأ پناه و آرامش برای رسول خدا بود.حضرت خدیجه (س) با ثروت خود توانست در محاصره شعب ابی طالب اسلام را سه سال در سخت ترین شرایط همراهی کند و نجات دهد. همچنین این بانوی بزرگوار تمام تلاش خود را برای اسلام و جهاد حقیق به‌کار بست. رسول خدا(ص) در این خصوص فرمود: حضرت خدیجه کبری(س)، حضرت زهرای مرضیه(س)، حضرت مریم(س)، حضرت آسیه(س) سرور زنان عالم هستند.(5) همچین در روایات نیز ائمه معصومین از القاب طاهره، عذرا و در صدر این القاب، لقب ام الزهرا(س) را نسبت داده اند.

ادامه »

نيست زني در سخا به پاي خديجه
چشم فلک خيره بر وفاي خديجه

حضرت خديجه عليها السلام نخستين زني بود که به پيامبري حضرت محمد صلي الله عليه و آله ايمان آورد و اولين بانويي بود که همراه امام علي عليه السلام با پيامبر به نماز ايستاد و پيشاني بندگي بر خاک ساييد و با همت خالصانه خويش، پاک منشي را برگزيد و ثروت، امکانات، عمر، جواني، آسايش و آرامش خود را در راه خشنودي خدا و آرمان هاي بلند پيامبر صرف کرد. وي رنج و تبعيدها را به جان خريد چنان که از پيامبر راستي، بشارت بهشت و نعمت هاي ماندگار آن و سلام و خشنودي خدا را شنيد.

پيامبر(ص) در جواب علت وفاداري و محبت به خديجه پس از مرگ او فرموده است:
او به من ايمان آورد، هنگامي که مردم کفر ورزيدند و مرا تصديق نمود، هنگامي که آنان تکذيب کردند. با ثروت خويش مرا ياري داد، هنگامي که آنان مرا محروم کردند. خداوند مرا از او به فرزنداني روزي داد، هنگامي که مرا از فرزندان زنان ديگر محروم کرد.[1]

همچنين در آيه 6 سوره احزاب مي خوانيم :
پيامبر سزاوارتر به مؤمنان است از خود آنان و زنان پيامبر، مادران مؤمنان هستند

حضرت خديجه به عنوان نخستين «ام المومنين» در قرآن مورد توجه قرار گرفته است. اين سعادت از بين همه زنان پيامبر(ص)، نصيب خديجه(س) شده است که يازده امام از نسل او از طريق دخترش فاطمه(س) به وجود آيد.

آري خديجه براي عاشقانه زيستن در کنار پيامبر عطوفت آمده بود، او براي درنگ کردن در لحظه هاي زيباي فداکاري آمده بود. در تعريف خديجه(س) همان بس که فاطمه از دامان او برخاست و محمد با تکيه بر حمايت هاي او بر قلّه رسالت نشست.

سلام بر تو اى مادر مؤمنان،
سلام بر تو اى همسر سرور فرستادگان،
سلام بر تو اى مادر فاطمه زهرا سرور بانوان دو جهان،
سلام بر تو اى نخست بانوى مؤمن،
سلام بر تو اى آن كه دارائيش را در راه پيروزى اسلام و يارى سرور انبيا هزينه كرد و دشمنان را از او دور ساخت،
سلام بر تو اى آن كه بر او جبرئيل درود فرستاد،
و سلام خداى بزرگ را به او ابلاغ كرد، اين فضل الهى گوارايت باد
و سلام و رحمت و بركاتش بر تو باد.
(زيارت حضرت خديجه (س))

امشب، هم درد با امّ ابيها، کوچ بانوي آفتابي خانه وحي را به سوگ مي نشينيم و خاموشي شعله اميد رسول خدا، خديجه کبرا را تسليت عرض مي کنيم.

التماس دعا

ره توشه ماه رمضان ویزه خواهران

این متون علمی آموزشی مبلّغان که باتهیه و تدوین دفترتبلیغات اسلامی حوزه ی علمیه ی قم دراختیارخواهران مبلّغ قرارگرفت.

برای دریافت به لینک های زیرمراجعه کنید:

ره توشه ماه رمضان ۹۵ ویژه خواهران نسخه PDF                           حجم:۲.۳۸ مگابایت

ره توشه ماه رمضان ۹۵ ویژه خواهران نسخه اندروید                         حجم:۹.۳۳ مگابایت

دراین فایل ها که با2نوع فزمت دراختیارشماقرارگرفته است میتوان به موضوعات بسیارغنی ازجمله:ویژگی های زنان موفق درقرآن،اخلاق خانواده،نقش مادران درتربیت بزرگان دین،نظارت مادربررفتاردختران،نقش زنان شاغل درخانواده،زنان ومدگرایی،رواج غیبت دربین بانوان،احکام کاربردی محرم ونامحرم و..مطالب مهم دیگری اشاره کرد.