ریاازدیدگاه قرآن
ريا يا به تعبير قرآن رئا يا رئا الناس، به اين معني که انسان براي خوشايند مردم کاري انجام دهد و اين عمل در آيات قرآن و روايات معصومين مذموم دانسته شده است.
اين مطلب در سوره مبارکه بقره آيه 264 و در سوره مبارکه نساء آيه 38 مورد توجه قرار گرفته است.
در آيه 264 سوره بقره چنين آمده است:
اي کساني که ايمان آورده ايد ، صدقه هاي خود را با منّت آزردن باطل نکنيد ، مانند کسي که مالش را به ريا و خودنمايي به مردم انفاق مي کند و به خدا و روز واپسين ايمان ندارد.
براي اينکه جهات مختلف اين بحث را عرضه بداريم مي توانيم کارهاي انسان به سه دسته کلي تقسيم کنيم .
1- اعمالي که براي خوشايند ديگري و شناخته شدن به عنوان فاعل نيکو انجام مي شود و خود دو حالت دارد:
* حالت اول: زماني که ما قصد داريم دل کسي را شاد کنيم چون خداوند اين کار را مي پسندد مانند کمک به بي نوا که ما قصد خوشحال کردن او را داريم. اما اين قصد خوشحالي ما رئا الناس نيست.
* حالت دوم: اين است که انسان کار خوبي را انجام دهد ولي نيت او فقط انجام آن کار خوب نيست. يعني او اين کار را انجام مي دهد براي اين که خوشنام شود و ديگران که عمل او را مي بينند از او تعريف و تمجيد نمايند.انجام عملي با هدف خوشايند ديگران به عنوان خوشنامي مذمت شده است .
2- اعمالي که براي لذت نفس و رضايت دروني صورت مي گيرد.
به دليل اهميت دسته سوم از بيان توضيح اين دسته از اعمال صرف نظر مي کنيم.
3- اعمالي که به قصد تقرب الي الله انجام مي شود.
يعني انسان براي رضاي خدا و تقرب الي الله کاري انجام دهد که 3 حالت ممکن است داشته باشد :
* خوف از خدا : مانند ترک گناه به سبب اينکه مورد غضب الهي قرار نگيرد اين به خودي خود بد نيست.
* شوق و رجاء : يعني انسان به اميد فضل الهي عملي را انجام دهد که از آن به بندگي تاجرانه در قرآن تعبير شده است. اين نيز بسيار خوب است چون قرآن مارا به تجارت با خدا دعوت مي کند.
* از روي حب الله : به اين معني که انسان خدا را دوست مي دارد و براي خدا روزه مي گيرد، نماز ميخواند و انفاق مي کند.
توجه نماييد اگر کسي بگويد من براي آسايش وجدانم انفاق مي کنم بد نيست اما آن به عنوان عبادتي که آثار فراواني براي فرد دارد محسوب نمي شود.
اللهمّ اجْعَلْ صيامي فيهِ بالشّکْرِ والقَبولِ علي ما تَرْضاهُ ويَرْضاهُ الرّسولُ مُحْکَمَةً .
خدايا روزه مرا در اين ماه با جزاي خيرمورد قبول خود و مورد پسند رسولت قرار بده .
در پايان از درگاه خداوند طلب ميکنيم که توفيق اخلاص در عمل را به همه ما عنايت کند.
التماس دعا
سيد محسن ميرباقري
مدرس دوره هاي آموزش مجازي نور معرفت